ESERCITAZIONE di latino (in preparazione alla prova d'ingresso)

NOX PUERI AEGRI

Nox oscura est  quia  luna et stellae non lucent sed nubibus operiuntur.

In villa prope Tusculum familia romana dormit.

Patri Iulio et matri Aemiliae tres liberi sunt, quorum Marcus, Quintus et Iulia nomen est.

Aemilius quoque, Marci et Quinti avunculus, qui in Germania militat, hac nocte est in villa, ubi pueri cum parentibus suis habitant.

Duo pueri  in parvo cubicolo iaciunt sed Quintus non dormire potest sed vigilat dum gallum qui canit exspectat.

Fenestra clausa non est, ergo aer frigidus cubiculum intrat. Puer per fenestram apertam nihil videt praeter caelum obscurum et audit: “ Uhuhu…..”

Quintus ululare audit et eius capilli horrent, cor palpitat !

Puer se movere non audet, sed magna voce clamat: “ Marce, veni !”

Marcus, qui clamore fratris excitatur, statim accurrit  “Quid est, frater meus ?

Puer qui advenit  videt fratrem Quintum faciem perterritam ostendere: “ Audi, in horto lupus immanis est!”

Duo pueri rursus ululare audiunt.

Marcus, qui  fortior  quam Quintus est, ridet : “ Illic non est lupus, Quinte, sed Margarita, canis nostrae sororis Iuliae ! Per nigras silvas errant lupi:  in horto nostro lupi non insunt”

Clamor et fratrum voces matrem Aemiliam quoque excitant; ergo domina per ostium intrat :  “ Num tempus est surgere?” interrogat.

“Quintus perterritus est quia putat canem qui ululat esse lupum! “ matri Marcus respondit.

Mater consistit et : “Canis, Marce, non tam ferus quam lupus est ! Nondum autem mane est. Nunc vos omnes dormite! “inquit et filiis suis magnum osculum dat.

Sed antequam mater e cubicolo exit: “Oh, quam caput mihi dolet !”

Aemilia alterum filium super lectum iacere videt  et, oculis apertis, ad caput manus apponere.

Tum mater  illius frontem tangit, quae calidissima  est,  et oculos et faciem spectat.

Deinde putat, si filium non valet, necesse est Davum, eorum servum, ire Tusculum atque medicum arcessere.   

A quibus luna et stellae operiuntur ?

_______________________________________________________________________________________

Qui in villa romana insunt ?

_______________________________________________________________________________________

Ubi habitat nostra familia romana?

_______________________________________________________________________________________

Tusculum prope aut longe ab Roma est ?

_______________________________________________________________________________________

Quis est Aemilius ?

_______________________________________________________________________________________

Quid facit puer qui non dormit ?

_______________________________________________________________________________________

Quem audit ululare Quintus ?

_______________________________________________________________________________________

Cur Quintus perterritus est ?

_______________________________________________________________________________________

Quem is vocat ?

_______________________________________________________________________________________

Quae quoque Quinti cubiculum intrat?

_______________________________________________________________________________________

Quibus osculum dat mater ?

_______________________________________________________________________________________

Quo it servus Davus ?

__________________________________________________________________________________________

RIPASSO DI LATINO :pars quinta (seconda parte)

Capitulum duodecimum

Regole da conoscere: la costruzione del DATIVO DI POSSESSO;  la declinazione dei nomi maschili e femminili di  4^ declinazione; la declinazione degli aggettivi della 2^ classe; la declinazione del comparativo di maggioranza in –IOR/IUS; il complemento di paragone  con QUAM ; la il lessico del capitolo

Es. 1 Trasforma la frase utilizzando il  dativo di possesso

1.      Aemilia tre liberos habet. ……………………………………………………….

2.      Quintus unam sororem habet. ……………………………………………………

3.      Quintus, Marcus et Iulia patrem Iulium habent…………………………………..

4.      Pastor centum oves habet…………………………………………..

5.      Iulius quattuor servos habet…………………………………………

Es. 2  Declina sostantivo e aggettivo nel caso richiesto a lato

Exercitus, us (m)  + fortis, e

Exercit____ fort____                         genitivo sg.

Exercit____ fort____                         nominativo pl.

Exercit____ fort____                         genitivo pl.

Exercit____ fort____                         dativo sg.

Exercit____ fort____                         ablativo sg.

Impetus, us  (m) + difficilis, e

impet___ difficil___                          accusativo sg.

impet___ difficil___                          dativo sg.

impet ___ difficil___                         ablativo sg.

impet ___ difficil___                         genitivo sg.

Manus, us (f.)  + dexter, dextera, dexterum

man_____ dext_____             dativo sg.

man _____ dext_____                       nominativo pl.

man _____ dext_____                       accusativo sg.

man _____ dext_____                       ablativo sg.

Es. 3 Completa con le terminazioni dell’aggettivo opportunamente concordato; poi traduci  

1.      Grav …… est saccus, in quo mult… mala sunt; lev….. est, in quo pauc…. pira sunt.

2.      Aemiliae frater long…. hastā, long…. pilo et celer……. sagittis pugnat.

3.      Quintus a tenu….. ramo cadit et grav…… vulnus accēpit.

4.      Fort…… militibus  grav……. arma sunt.

5.      Fort……. militum castra expugnāri non possunt  a feroc……… hostibus.

6.      Medici remedium util…… non est.

Es. 4  Completa con le terminazioni mancanti

1. In exercit___ Romano multi Galli militant, qui arc___ ferunt.
2. In exercit_____ Romanis multi Galli militant.
3. Pilum e man___iacitur, sagitta ex arc___.
4. Equitat___ sine met___ impet___ in hostes facit, neque hostes equitat___impet___sustinēre possunt.
5. Romani magnos exercit___ habēbant.
6. Exercit______ Romanorum virtus magnaest.
7.  Puer parvā man___matrem salutat.
8. Levibus man_____ flores legimus.
9. Utrā man___ scribis? ( Utra = con quale……)
10. Da mihi man____tuam!
11. Man___digiti quinque sunt. (Dat)
12. Man____digiti quinque sunt. (Gen)
13. Ramus tenu____ puerum crassum sustinēre non potuit, nam puer crassus grav___ est.
14. Unum malum grav____non est, nec duo mala grav_____ sunt, sed saccus malorum plenus grav___ est.
15. Leander magnum et grav___saccum ferebat. In sacco grav___ multa mala sunt.
16. Spes longa est, vita autem brev____ est.
17. Tempus brev____ est.
18. Gladius util____ad defensiōnem est.
19. Scutum util__ ad pugnam est.
20. Rosa est inutil_____ad pugnam!
21. Arma util___ ad victoriam.
22. Omn__ pueri omn___ verba tua audiunt.
23. Omn____oratorum verba a populo audīta sunt.
24. Ab omn____ civibus ad forum accurritur.

Es. 5 Declina il sostantivo nel caso e numero richiesto e concorda l’aggettivo nei tre gradi

	sostantivo	Aggettivo positivo	Agg. comparativo	Agg. superlativo
1.      Soror, ōris, f - stultus, a, um	Gen. sg.:			*************
2.      Nomen, inis, n – brevis, e	Acc. Sg.:			**************
3.      Nox, noctis, f - frigidus, a, um	Dat. Sg.:			***************
4.      Hiems, hiemis, f - longus, a, um	Abl. Sg.:			**************
5.      Dux, ducis, m – fortis, e	Gen. Pl. :			*************
6.      Tempus, oris, n – calidus, a, um	Nom. Pl.:			**************

Es. 6 Inserisci il caso del II termine di paragone, poi traduci

1.      Mensis Februarius brevior est quam Marti……..

2.      Hieme dies brevior est quam ……….. (nox, noctis).

3.      Dies et horae longiores sunt vere quam hiem......

4.      Hiems frigidior est quam autumn……..

5.      Via Appia longior est quam vi….. Latin…..

6.      Quintus probior est quam Marc……

7.      Hoc malum maius est quam ill…. pir…….

8.      Hic tabernarius pecuniosior est quam ill……

9.      Dominorum cubicula maiora sunt quam servorum cubicul………

10.  Davi saccus gravior est quam Ursi sacc……

11.  Romanorum milites pilum brevius et levius quam Germanorum pil……

12.  Hoc flumen altius est quam ill…. lac….. (lacus, us, m)

13.  Post meridiem aer calidior est quam ante meridi……..

14.  Delia pulchrior ancilla est quam Syr…..

15.   Pila breviora et leviora sunt quam hast……

RIPASSO DI LATINO : pars quinta (prima parte)

PARS QUINTA: capitula  XI e XII 

Capitulum undecimum    

Regole da conoscere:  3^ declinazione di nomi neutri come CORPUS,CORPORIS e come MARE, MARIS e ANIMAL, ANIMALIS; complemento di stato in luogo con SUPER e INFRA ; moto da luogo con DE + ablat. ; la proposizione infinitiva (accusativo e infinito); il lessico del capitolo a pag. 83-84 

Es 1 Analizza le parole sottolineate indicando caso, numero, nominativo e genitivo sg.

1.      Syra male audit quia malas aures habet.

2.      In capite sunt oculi et aures, nasus et os.

3.      In humano corpore  duo crura cum pedibus insunt

4.      In ore, quod inter labra est, dentes et lingua insunt.

5.      Sub collo est pectus, in quo cor et pulmones sunt.

6.      Caput est super collum.

7.      Sanguinis color ruber est.

8.      Infra pulmones  iecur et venter sunt

Es. 2 Completa con le terminazioni mancanti

1.      Sub aquā pisces spir………. po……….., sed in terrā viv……….. non po……….

2.      Tabernarius magnam pecuniam fac……….. po………

3.      Ostium a cane aper……… neque claud……. po………..

4.      Homines sub aquā animam duc………… non po………., sed in terrā viv…….

Es. 3 Concorda sostantivo e aggettivo nel caso e numero richiesti

Corpus, oris, n - humanus, a, um : acc sing……………………………………….

       acc pl……………………………..

                                                      abl pl……………………………………

                                                      gen pl………………………………….

dens, dentis, m - albus, a, um: nom pl ……………………………………

                                           dat sg………………………………………

                                           abl sing……………………………………

                                           gen pl…………………………………..

mare, is, n - altus, a, um:   gen pl……………………………….

                                         abl sing…………………………..

      acc pl……………………

Es. 4 Completa con le desinenze dell’infinito passivo e traduci

1.      Dei ab hominibus  vidē…………. non possunt.

2.      Sine pecuniā ornamenta em…….. non possunt.

3.      Aemilia videt Quintum in lecto pon………

4.      Aemiliae verba a Syrā non audī………. possunt, quia Syra male audit.

5.      Iulius iubet filii pedem a medico sanā……....

6.      Os a puero aperi………. non potest.

7.      Servus dicit ostium claud………. non posse.

8.      Iulia dicit ancillas ab Aemiliā clamā………

Es. 5 Metti tra parentesi la subordinata infinitiva poi traduci la frase

1.      Quintus videt medicum adesse et pedem tangere

2.      Pater gaudet filium vivere.

3.      Dominus iubet servum īre Tusculum et arcessere medicum.

4.      Marcus audit Iuliam canere.

5.      Quintus dicit pedem dolēre.

6.      Ancilla putat Iuliae nasum pulchrum esse.

7.      Syra putat nasum suum foedum esse.

8.      Puer sentit medicum ad bracchium cultrum apponere.

Es 6. Unisci le frasi utilizzando delle subordinate infinitive; poi traducile

1.      Davus Medum, servum improbum, accusat. Syra videt.

2.      Pueri in aquā rosas ponunt. Iulia puella spectat.

3.      Dominus malos servos obiurgat. Boni servi gaudent.

4.      Domina improbas ancillas pulsat.  Iulius iubet.

5.      Puella pueros vocat. Mater audit.

6.      A Marco  puella pulsatur. Mater dolet.

7.      Iulius a filiis suis  non auditur. Mater videt.

8.      Dominus lecticā a servis vehitur. Servus Medus putat.

9.      Iulii nummi a Medo sumuntur. Amicus Cornelius dicit.

10.  Magni sacci umeris a Davo et Urso portantur. Sevi Iulii non gaudent

11.  Aemilia, quae in horto est,  a pueris vocatur. Syra dicit.

12.  Iulius, qui Tusculo venit,  a liberis salutatur. Mater videt

13.  Aemilia, quae a viro amatur, laeta est. Liberi gaudent .

14.  Servus, qui a domino accusatur, abest. Davus dicit..

15.  Servi, qui a domino laudantur, laeti sunt. Iulius putat.

16.  Baculum, quod a domino in mensa ponitur, magnum  est. Servus malus videt.

17.  Ostium, quod ab ostiario clauditur, parvum est. Pastor spectat.

Es. 7. COMPLETA LA TABELLA DELLE VOCI VERBALI  secondo il modello:

apĕrit	aperiunt	aperīre	4^	aperīri	aprire	Apĕri!	aperīte!	Apĕritur	aperiuntur
	fluunt			*****				********	********
					guarire
sedet				*****				********	*********
								tāngitur
						Arcesse!
							Iubēte !
				dici
				*****	Esser malato			*********	***********
		dolēre		*****				*********	**********
									putantur
audet				*****				*********	***********
				detergi
				*****	Essere felice/rallegrarsi			********	***********